polski / english
Muzeum Katyńskie

Muzeum Katyńskie

Konkurs w 2010r. 

 

Przewodnik ideowy


Wejście
Wejście na teren Muzeum prowadzi przez starą forteczną bramę umieszczoną w wale Cytadeli. To przejście przez wał jest przejściem w historię, wejściem w przestrzeń muzeum. Brama jest rosyjska. Jej architektura może się kojarzyć z budynkiem stacji Gniazdowo, dokąd przybywały transporty polskich oficerów z obozu dla jeńców wojennych w Kozielsku – rzecz charakterystyczna, że stacja posiadająca dwa duże łuki, przypomina bramę.


Stacja kolejowa
Wejście przez bramę Cytadeli jest więc swego rodzaju wejściem na stację Gniazdowo. Są tam tory kolejowe i wagony, którymi przywożono polskich oficerów w ich ostatniej podróży. Tory kolejowe pokazują kierunek na wschód, wskazują Gniezdowo i Katyń. Za wagonami planuje się posadzenie sosnowego lasku, ma on być kurtyną, która wygrodzi przestrzennie i ideowo teren Muzeum Katyńskiego od dalszej części Cytadeli.


Brama Pamięci
Na przedłużeniu wałów Cytadeli projektuje się ustawienie rzędu pylonów – jest to Brama Pamięci. Między zbrodnią katyńską a ujawnieniem pełnej o niej prawdy znajduje się dziwna przestrzeń czasowa – czas kłamstwa i czas heroicznej walki o prawdę, aby więc przejść między symboliczną stacją Gniazdowo i dojść do muzeum upamiętniającego zbrodnię katyńską trzeba przejść przez Bramę Pamięci. Brama ta ma być symbolem hołdu dla tych, którzy walczyli o prawdę katyńską, o jej ujawnienie, o godne i zgodne z prawdą uczczenie ofiar.


Plac Apelowy
Prze Bramę Pamięci, wchodzi się na wojskowy plac apelowy. O jego charakterze ma między innymi przypominać stara brukowana nawierzchnia, taka jak znajdowała się zapewne na niejednym placu wojskowym. Nawierzchnia jest przerośnięta trawą. Plac jest pusty nie ma na nim wojska – pustka oznacza brak wojska - Wojsko Polskie zostało zamordowane.
Na plac przychodzą ludzie, aby uczcić zamordowanych oficerów. Dla nich są przygotowane są przygotowane ławy, choć te ławy nie jednemu mogą skojarzyć się z grobami, na których przysiada się, aby wspominać bohaterów i ich ofiarę.


Ołtarz Ojczyzny
Ofiara żołnierzy została złożona na ołtarzu ojczyzny. Tym symbolicznym ołtarzem jest zaprojektowana forma kamienna przypominająca bastion, ozdobiony krzyżem Virtuti Militari. Tym krzyżem wojskowy zostali odznaczeni wszyscy zamordowani Polacy w liczbie 21 857, to ci, których NKWD wymordowało w kwietniu i maju 1940 roku w Katyniu, Charkowie i Twerze. Ołtarz Ojczyzny jest zarazem Ołtarzem Chrystusa, ołtarze mszalnym. Ofiar żołnierska nie była daremna, z niej wyrosło Zmartwychwstania Polski, czego wyrazem i symbolem jest wysoki maszt z biało-czerwonym sztandarem. Przestrzeń za ołtarzem ojczyzny służyć może uroczystościom wojskowo-patriotycznym i religijnym.
Muzeum
Z Placu Apelowego przechodzi się do dawnej kaponiery. Tutaj pokazana jest w pamiątkach, dokumentach i rekonstrukcjach tragiczna historia Wojska Polskiego zamordowanego w Katyniu, Charkowie i Twerze. Pierwszy poziom obrazuje historię oficerów-ofiar od czasów przedwojennych  po śmierć w Katyniu i pierwsze informacje o zbrodni katyńskiej. Poziom dolny obrazuje walkę o prawdę katyńską, aż po jej zwycięstwo.


Droga na Wałach - Mur Pamięci
Z budynku muzeum wychodzi się na wały Cytadeli. Na murowanej ścianie wału zostaną umieszczone tabliczki ofiar zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze. Wyjście na wały to jakby wyjście na cmentarz urządzony w Katyniu. Tabliczki na ceglanym murze skojarzyć się jednak mogą również z cegiełkami wawelskimi. W pewnym sensie ofiarodawcami - fundatorami tego skarbu narodowego jakim jest Muzeum Katyńskie są zamordowani oficerowie – to analogia dla fundatorów renowacji zamku Wawelskiego, których nazwiska umieszczone są na cegiełkach wzdłuż drogi prowadzącej na Wawel. Droga na wałach kojarzy się również z drogą krzyżową, którą pobożni pielgrzymi odbywają w Częstochowie po nawiedzeniu Matki Boskiej Częstochowskiej Królowej Polski.
Pomnik Katyń 1940
U podnóża Kaponiery, poza terenem Cytadeli zaprojektowano napis - pomnik – drogowskaz upamiętniający Zbrodnię Katyńską. Kamień pomnika pochodzi z Tatr. Pomnik wskazuje budynek Kaponiery - Muzeum Katyńskie.


Podsumowanie
Muzeum Katyńskie jest pełne analogi i znaczeń. Nie są one jednak bardzo bezpośrednie i oczywiste, raczej funkcjonują na zasadzie skojarzeń, przenośni. Każdy zwiedzający na pewno będzie inaczej rozumiał Muzeum Katyńskie w zależności od swej wiedzy, kultury. Jednak każdy kto odwiedzi to muzeum powinien wyjść ze świadomością nie tylko tragiczności historii ale również pewną wiarą, że ta ofiara nie była daremna i nie będzie zapomniana.

opis 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13